Poczucie własnej wartości

Poczucie wartości nie rodzi się z dnia na dzień. Bardzo wyraźnie opisuje to w swoich książkach Jesper Juul. Choć jako małe dzieci dobrze wiemy czego chcemy, co dobrze widać po 3 i 4 latkach szczególnie, kiedy bawią się swoimi zabawkami w piaskownicy lub na plaży, to jednak jeszcze w tym wieku nie wiemy kim jesteśmy. Ten proces kształtowania naszej wartości odbywa się latami, a najbliższe otoczenie ma decydujący wpływ na to kształtowanie. Każda nasza wypowiedź do dziecka, buduje jego wartość, pewność i samoocenę lub wpływa negatywnie poprzez zaniżenie tego poczucia.

Poczucie własnej wartości możemy nazwać opinią, jaką mamy na swój temat. Składa się na to w dużej mierze samoocena, czyli to w jaki sposób patrzę na siebie, czy zdaję sobie sprawę z tego co mam, co mogę i kim jestem, akceptuję to i uznaje za wartościowe. Kiedy mamy w sobie taką samoakceptację nasze funkcjonowanie w społeczeństwie jest prawidłowe, mamy wobec siebie odpowiednią postawę, która nie jest nasiąknięta poczuciem winy, wstydu, ani poczuciem krzywdy, samoodtrącenia, nienawiści do siebie czy wstrętu albo niższości i nie gramy tak zwanej ofiary. Ci którzy mają o sobie dobre myśli, mają zazwyczaj lepsze samopoczucie i łatwiej jest im osiągać sukcesy. Właściwa samoocena to również postawa, w której nie mamy wybujałego własnego ego i nie jesteśmy przez to pyszni, ale zaspokojone poczucie własnej wartości nie przeszkadza w okazywaniu postawy pokory. Zbyt wygórowane mniemanie o sobie przeszkadza nam w dostrzeganiu własnych wad, a bezkrytyczność przeszkadza w samodzielnej pracy nad sobą i nad tymi wadami, to z kolei staje się przeszkodą w budowaniu relacji opartych na wzajemnym służeniu sobie i skutkuje niechęcią społeczną. Świadomość swojego obdarowania, wiara w swoje możliwości i szacunek do samego siebie są generatorami otwartej postawy, która opiera się w relacji z innymi i ze światem na tym, że znam swoją wartość i mogę się tym dzielić z innymi.

Elementami tej metody są: okazywanie uwagi, czyli tak zwana uważność i zaangażowanie, okazywanie uczuć, czyli tak zwana empatia, wyrażanie uznania i ważności, czyli zapewnienia i potwierdzenia jak ważne jest dziecko dla nas, nie porównywania go z innymi dziećmi, czyli nie podważanie jego wagi wobec innych, język, który nie jest obraźliwy dla innych, pozwalanie na popełnianie błędów, czyli nie negowanie i krytykowanie dzieci przy każdej porażce, nie stawianie zbyt wygórowanych oczekiwań, czyli nie zbyt usilne naciskanie na dziecko, by robiło postępy według naszych oczekiwań, nie krytykowanie, umożliwienie dziecku podejmowanie decyzji i uczenia go brania za to odpowiedzialności, sprawianie, by sukces był w zasięgu ręki, udzielanie pomocy gdy jest potrzebna, bycia cierpliwym i mającym czas dla dziecka.

 Autor Hubert Sajda